KRİSTALLER
  [Genel Bilgiler] [1.Asit idrarda görülenler  a.Ürik Asit Kristali  b.Sistin Kristali  c.Tirozin Kristali  d.Lösin Kristali  e.Bilirubin Kristali  f.Ürat Kristalleri  1'.Amorf Ürat Kristali  2'.Kalsiyum Ürat Kristali  3'.Sodyum Ürat Kristali  g.Kolesterol Kristali  h.Kalsiyum Sülfat Kristali] [2.asit, nötral ve hafif alkali idrarda görülenler  a.Kalsiyum Okzalat Kristali  b.Hippürik Asit Kristali] [3.Hafif asit, nötral ve alkali idrarda görülenler a.Triple Asit Kristali  b.Amorf Fosfat Kristali  c.Amonyum Biürat Kristali] [4.Alkali idrarda görülenler a.Kalsiyum Karbonat Kristali b.Kalsiyum Fosfat Kristali] [İlaç Kristalleri]

GENEL BİLGİLER  [Başa Dön]

Sedimentte görünümü:

Her birinin kendine özgü şekli vardır.

Karıştığı yapılar ve ayrımı:

Genelde tipik şeklleri olduğundan karışmaz; ancak birbirleriyle karışabilir.

Oluşma Mekanizması:

İnorganik maddelerin idrardaki değişikliklere bağlı olarak çözünemez kompleksler oluşturmasıdır. Bu değişiklikler:

Normali:  

Normalde idrarda bulunabilirler (Sadece sistin bulunmaz).

Patolojisi:

İdrarda kristal bulunmasına kristalüri (Kum dökme) denir.

Çeşitleri:

 

İdrar pH göre:

1.ASİT İDRARDA GÖRÜLENLER

2.ASİT- NÖTRAL- HAFİF ALKALİ İDRARDA GÖRÜLENLER

3.HAFİF ASİT- NÖTRAL- ALKALİ İDRARDA GÖRÜLENLER

4.ALKALİ İDRARDA GÖRÜLENLER

İLAÇ KRİSTALLERİ

 

Görünüşüne göre:

  

Kristalleri tek tek inceleyelim:

 1.ASİT İDRARDA GÖRÜLENLER: [Başa Dön]

1.a.ÜRİK ASİT KRİSTALİ:  [Başa Dön]

Ürik asit, protein yıkım ürünüdür. İdrara geçen ürik asit pH=5,0-5,5 civarında kristalleşebilir.

Sedimentte görünümü:

Sarı- kahverengi renkte veya renksizdir. Kama, halter, baklava, prizmatik rozetler, kübik, oval, düzensiz- hexagonal tabakalar halinde görülebilir.

Santrifüj sonrası tüpün dibinde pembe bir çökelti oluşturur.

İdrara alkali eklendiğinde veya ısıtıldığında amorf ürat, sodyum ürat veya potasyum ürat kristaline dönüşürek farklı bir mikroskopik görüntü verir.

Foto 0161 Foto 0162 Foto 0163 Foto 0164 Foto 0165 Foto 0166 Foto 0167 Foto 0168 Foto 0169 Foto 0170

Karıştığı yapılar ve ayrımı:

Yok.

Normali:  

İdrarda normalde bulunabilir.

Patolojisi:

Klinikle uyumlu olarak görülmesi patolojik sayılabilir.

Nedenleri:

 

1.b.SİSTİN KRİSTALİ:  [Başa Dön]

Sistin aminoasittir. Nefronlardan geri emilir.

Sedimentte görünümü:

Renksiz - hexagonaldir (6 köşeli). Refraktildir. Taze idrarda biraraya gelme eğilimdedir.

Foto 0171 Foto 0172 Foto 0173 Foto 0174

Karıştığı yapılar ve ayrımı:

Diğer kristaller (Özellikle üstüste binen ürik asid kristalleriyle karışabilir)(Hidrolorik asid ve amonyakla erir, asetik asidle erimez)

Normali:  

 İdrarda normalde bulunabilir.

Patolojisi:

Klinikle uyumlu görülmesi patolojik sayılabilir. Sistinüri denir.

Nedenleri:

 

1.c.TİROZİN KRİSTALİ:  [Başa Dön]

Tirozin aminoasittir. Nefronlardan geri emilir.

Sedimentte görünümü:

Sarı- kırmızı- renksizdir. Demetlenmiş iğneler şeklindedir. Tek olarak da bulunabilir.

Çözünürlüğü az olduğundan santrifüj sonrası çökelek oluşturur.

Foto 0175

Karıştığı yapılar ve ayrımı:

Diğer kristaller (Hidrolorik asid ve amonyakla erir, asetik asidle erimez)

Normali:  

İdrarda normalde bulunabilir.

Patolojisi:

Klinikle uyumlu görülmesi patolojik sayılabilir.

Nedenleri:

  • Fosfat zeh

  • Karaciğer sirozu, ağır tifo, çiçek, lösemi gibi hastalıklarda görülür.

  • Protein yıkımında

 

1.d.LÖSİN KRİSTALİ:  [Başa Dön]

Lösin aminoasittir. Nefronlardan geri emilir.

Sedimentte görünümü:

Sarı kahverengi renktedir. Küre şeklinde, konsantrik çizgiler şeklinde görülür.

Genelde tirozin kristali ile birliktedir

Foto 0177

Foto 0178

Karıştığı yapılar ve ayrımı:

Diğer kristaller (Hidrolorik asid ve amonyakla erir, asetik asidle erimez)

Normali:  

İdrarda normalde bulunabilir.

Patolojisi:

Klinikle uyumlu görülmesi patolojik sayılabilir.

Nedenleri:

  • Protein yıkımı

  • Karaciğer has.(siroz, akut fulminant hepatit)

  • Konjenital metabolik has (Maple idrar has)

 

1.f.BİLURİBİN KRİSTALİ:  [Başa Dön]

Sedimentte görünümü:

Sarı- kırmızı- kahverengi renktedir. Baklava, iğne, granüler şekildedir.

Foto 0181 Foto 0182 Foto 0183

Karıştığı yapılar ve ayrımı:

Diğer kristaller

Normali: 

İdrarda normalde bulunabilir.

Patolojisi:

Klinikle uyumlu görülmesi patolojik sayılabilir.

Nedenleri:

Biluribin yüksekliği olan durumlar:

  • Obs. Sarılık, karaciğer kanseri, karaciğer sirozu, tifo, kızıl, fosfor zehirlenmesinde görülür.

 

1.g.ÜRAT KRİSTALLERİ  [Başa Dön]

1.g.1.AMORF ÜRAT KRİSTALİ  [Başa Dön]

Sedimentte görünümü:

Sarı-pembe- turuncu (tuğla rengi) renktedir.

60C'de veya alkali idrarda sarı- kırmızı granüler şekilde görülür.

Foto 0186 Foto 0187 Foto 0188

Karıştığı yapılar ve ayrımı:

Diğer kristaller (Özellikle amorf fosfat kristali ile. Kimyasal testlerle doğrulanmadıkça ayrımı zordur)

Normali:  

İdrarda normalde bulunabilir.

Patolojisi:

Klinikle uyumlu görülmesi patolojik sayılabilir.

Nedenleri:  

  • Yüksek ateş

  • Sıvı kaybı

 

1.g.2.KALSİYUM ÜRAT KRİSTALİ  [Başa Dön]

Sedimentte görünümü:

Sarımtrak- soluk görünümdedir. Granüler biçimdedir.

Karıştığı yapılar ve ayrımı:

Diğer kristallerle (Isıtınca kaybolur. Hidroklorik asid- asetik asid ile ürik asid kristallerine dönüşür)

Normali:  

İdrarda normalde bulunabilir.

Patolojisi:

Klinikle uyumlu görülmesi patolojik sayılabilir.

Nedenleri:

  • Soğukta asid idrarda hemen oluşur (ısıtınca kaybolur)

  • Ateşli has.

 

1.g.3.SODYUM ÜRAT KRİSTALİ  [Başa Dön]

Sedimentte görünümü:

Sarı- kahverenkli- renksizdir. Amorf veya kristal şekilde olabilir. Yelpaze, ince uzun prizmalar şeklindedir.

Foto 0191 Foto 0192

Karıştığı yapılar ve ayrımı:

Diğer kristallerle (60C'de ısıtınca tam çözünür, asetik asitle az çözünür)

Normali:  

İdrarda normalde bulunabilir.

Patolojisi:

Klinikle uyumlu görülmesi patolojik sayılabilir.

Nedenleri:

  • Ateşli has.

1.h.KOLESTEROL KRİSTALİ:  [Başa Dön]

Sedimentte görünümü:

Renksizdir. Bir- birkaç köşesi kesik veya çentikli, geniş, yassı dikdörtgen tabakalar şeklinde görülür.

Vücut sıcaklığında bakılan globüler formda, soğutulan idrarda kristalize formda görülür.

Foto 0196 Foto 0197

 Karıştığı yapılar ve ayrımı:

Diğer kristallerle

Normali: 

İdrarda normalde bulunabilir.

Patolojisi:

Klinikle uyumlu görülmesi patolojik sayılabilir.

Nedenleri:

  • Dondurulmuş- beklemiş idrarda.

  • Nefrotik sendrom

  • Lenfatik obs.

  • Lipoid nefroz, membranöz glomerülonefrit

  • Sistit, pyelit gibi hastalıklarda görülür.

 

1.i.KALSİYUM SÜLFAT KRİSTALİ:  [Başa Dön]

Nadir görülür.

Sedimentte görünümü:

Uzun renksiz iğneler- uzun prizmalar şeklinde görülür.

Foto 0201

Foto 0202

Karıştığı yapılar ve ayrımı:

Diğer kristallerle (Özellikle kalsiyum fosfata benzer. İdrar pH ikisinin ayrımında yararlıdır: kalsiyum fosfat alkali, kalsiyum sülfat asit idrarda görülür. Asetik asitle çözünürlüğü fazladır).

Normali:  

İdrarda normalde bulunabilir.

Patolojisi:

Klinik önemi yoktur.

 

2.ASİT- NÖTRAL- HAFİF ALKALİ İDRARDA GÖRÜLENLER  [Başa Dön]

2.a.KALSİYUM OKZALAT KRİSTALİ:  [Başa Dön]

En sık görülen kristal oluşumudur. pH=6-7 civarında oluşur.

Sedimentte görünümü:

Renksizdir. İki şekli bulunur:

  • Dihidrat şekli: Mektup zarfı şeklindedir.Daha sık rastlanır.

  • Monohidrat şekli: Yuvarlak, halter şeklindedir. Daha nadir rastanır.

Foto 0206 Foto 0207 Foto 0208 Foto 0209 Foto 0210 Foto 0211 Foto 0212 Foto 0213 Foto 0214  
 

Karıştığı yapılar ve ayrımı:

Asetik asitte erimezler. Güçlü hidroklorik asidle erir.

  • Eritrosit

  • Mantar

Normali:  

İdrarda normalde bulunabilir.

Patolojisi:

Klinikle uyumlu görülmesi patolojik sayılabilir.

Nedenleri:

  • Ispanak- portakal- domates-sarımsak- asparagus- meyan kökü gibi okzalik asit yönünden zengin besinler alındığında görülür.

  • Yüksek doz askorbik asid alımında

  • Taş: Taze idrarda kümeler halinde olup eritrosit ve lökosit ile beraber görülürse önem taşır.

  • DM, karaciğer has, kalp has, akc. has artar.

 

2.b.HİPPÜRİK ASİT KRİSTALİ  [Başa Dön]

Sedimentte görünümü:

Renksizdir. Prizmalar, tabakalar, ince iğnecikler şeklindedir.

Foto 0216 Foto 0217

Karıştığı yapılar ve ayrımı:

Asetik asidle erirler.

Normali: 

İdrarda normalde bulunabilir.

Patolojisi:

Klinik önemi yok.

Nedenleri:

  • Benzoik asid içeriği yüksek meyve- sebze aşırı tüketiminde.

 

3.HAFİF ASİT- NÖTRAL- ALKALİ İDRARDA GÖRÜLENLER  [Başa Dön]

3.a.TRİPLE FOSFAT (AMONYUM MAGNESYUM FOSFAT) KRİSTALİ:  [Başa Dön]

Sedimentte görünümü:

Sarımtrak- renksizdir. Tabut kapağı şeklindedir. X harfi- tavuk tüyüne benzer şekilde de görülebilir.

Foto 0221 Foto 0222 Foto 0223

Karıştığı yapılar ve ayrımı:

Diğer kristallerle

Normali: 

İdrarda normalde bulunabilir.

Patolojisi:

Klinikle uyumlu görülmesi patolojik sayılabilir.

Nedenleri:

Bakteriyel artışla birliktedir.

  • Üriner stazda (Prostat büyümesi)

  • Kronik enf. (kronik sistitde)

 

3.b.AMORF FOSFAT KRİSTALİ  [Başa Dön]

Sedimentte görünümü:

Amorf şekilde görülür. Büyük kümeler haline ince granüller şeklinde görülür.

Santrifüj sonrası tüpün dibinde beyaz bir çökelek oluşur.

Foto 0231 Foto 0232 Foto 0233

Karıştığı yapılar ve ayrımı:

Diğer kristaller (Özellikle amorf fosfat kristali ile. Kimyasal testlerle doğrulanmadıkça ayrımı zordur)

Normali: 

İdrarda normalde bulunabilir.

Patolojisi:

Klinikle uyumlu görülmesi patolojik sayılabilir.

Nedenleri:

  •  Yüksek ateş

  • Sıvı kaybı

3.c.AMONYUM BİÜRAT KRİSTALİ:  [Başa Dön]

İdrarda nadir görülür.

Sedimentte görünümü:

Sarı kahverengi renktedir. Etrafında çıkıntıları olan kürecikler, halter, yengeç, dikenli elma şeklindedir.

Ürat kristali olup çoğunlukla alkali idrarda görülür. Alkali idrarda görülen bu kristaller nötr ve hafif asit idrarda da görülürler.

Foto 0226 Foto 0227

Karıştığı yapılar ve ayrımı:

Diğer kristaller

Normali: 

İdrarda normalde bulunabilir.

Patolojisi:

Klinik önemi yoktur.  Serbest amonyak varlığında oluşur.

 

4.ALKALİ İDRARDA GÖRÜLENLER:  [Başa Dön]

4.a.KALSİYUM KARBONAT KRİSTALİ  [Başa Dön]

Sedimentte görünümü:

Renksizdir. Amorf granüller şeklindedir. Küreler, halter şeklindedir.

Lamelin kenarında birikme eğilimindedir.

Foto 0235

Karıştığı yapılar ve ayrımı:

Asetik asidle erirler.

  • Diğer kristallerle (özellikle amorf üratla. Daha geniş kümeler oluşturur ve daha koyu renklidir)

  • Bakteriler

Normali: 

İdrarda normalde bulunabilir.

Patolojisi:

Klinik önemi yoktur.

 

 

4.b.KALSİYUM FOSFAT KRİSTALİ  [Başa Dön]

Sedimentte görünümü:

Renksizdir. Geniş- ince- düzensiz- noktalı tabakalar şeklindedir. Geniş plaklar şeklinde de olabilir. Prizmalar birleşerek rozet veya yıldız şeklinde görülebilir (Yıldızı gibi fosfatlar da denir).

Foto 0238 Foto 0239 Foto 0240

Karıştığı yapılar ve ayrımı:

Asetik asidle erir.

  • Diğer kristaller (tirozin, kalsiyum sülfat, hippürik asid)

  • Epitel hüc.

Normali: 

İdrarda normalde bulunabilir.

Patolojisi:

Klinikle uyumlu görülmesi patolojik sayılabilir.

Nedenleri:

  • Kronik sistit

  • Prostat hipertrofisinde

 

İLAÇ KRİSTALLERİ  [Başa Dön]

1.SÜLFONAMİD KRİSTALİ:

Sedimentte görünümü:

  • Sülfopiridin kristali: Renksizdir. Bileği taşı, ok ucu şeklindedir. Rozet şekli briaraya gelip kahverengi iğnecikler oluşturabilirler.

  • Sülfothiazol kristali: Esmer- kahverengidir. Altı köşeli, baklava biçimi, yuvarlak, oval rozetler, ortasından bağlanmış ekin demetleri şeklindedir.

  • Sülfadiazin kristali: Yeşil- esmerimsi renktedir. Uca bağlanmış demetler, yuvarlak rozetler, iğneye benzer şeklidedir (Foto 0243).

  • Sülfonilamid kristali: Geniş, renksiz, bazen demet, rozet şeklindedir.

  • Sülfoguanidin kristali: Renksizdir. Uca yakın bağlanmış ekin demetleri şeklidedir. Uzun mihverine paralel yanları kabarık dörtgenler şeklidedir.

  • Sülfometilthiazol kristali: Renksiz- yeşilimsidir. Yelpaze, iğneler şekildedir.

  • Süksilin sülfothiazol kristali: Çok çabuk eridilerinden çok nadir rastlanır.

Foto 0243

Karıştığı yapılar ve ayrımı:

Diğer kristallerle.

Normali: 

İdrarda normalde bulunabilir.

Patolojisi:

Klinik önemi yoktur. Hastanın sülfonamid almasından sonra bir sürede görülür.

2.RADYOOPAK MADDE KRİSTALİ

  • Renografin

Foto 0245

3.AMPİCİLLİN KRİSTALİ

4.ACYCLOVİR KRİSTALİ

 

Organik Sediment [ Hücreler   Silendirler  Mikroorganizma ve Parazitler  Diğerleri ] İnorganik Sediment [ Kristaller Diğerleri ]

[Anasayfa] [Giriş] [Böbrekler ve idrar] [İdrar Örneği Toplama] [Sediment Hazırlama] [Sediment İnceleme] [Tüm Foto İndexi]

[İlginç Olgular] [Tanıyabildiniz mi?] [Kendinizi Test Edin] [Referanslar] [Katkısı Bulunanlar] [Atlas Hakkında]