*Önemli Not:
- Aşağıda verilen prosedür basamakları rutin
idrar analizinde sediment inceleme içindir; 24 saatlik idrar analizi,
mikrobiyolojik direkt bakıda ...vb prosedür basamakları farklıdır.
- Aşağıda verilen prosedür basamakları kendi
tecrübelerimize göre laboratuvarımızda uyguladığımız prosedürlerdir.
Gerekli
Araç ve Gereçler
[Geri Dön]
-
İdrar toplama kabı:
Laboratuvarımızda plastik bardakları bu iş için kullanmaktayız.
-
Eldiven: Laboratuvarımızda
Plus Med marka latex ve plastik eldiven kullanmaktayız.
-
Deney tüpü: Laboratuvarımızda 12mL'lik
cam tüpler kullanmaktayız.
-
Lam- lamel: Laboratuvarımızda
İsolab marka 76x26mm lam ve 18x18mm lamel kullanmaktayız.
-
Santrifüj: Laboratuvarımızda
Hettich Zentrifugen Rotina 35
marka/modelde santrifüj aletini kullanmaktayız.
-
Mikroskop: Laboratuvarımızda
çift okulerli Olympus BX50 marka/modelde mikroskop kullanmayız.
Laboratuvar Güvenliği
[Geri Dön]
Laboratuvar uygulamalarında
laboratuvar güvenliği ile ilgili önlemler alınmalı ve prosedürler
dikkatli uygulamalıdır.Bununla ilgili olarak bazı hatırlatmalar:
-
Uygulama sırasında eldiven
giyilmeli. Eldivenli ellerle başka yerlere dokunulmamalı. İşe başlarken,
bitirince veya ara verince eller sabun veya savlonla iyice yıkanılmalı, bol
akan suyla durulanmalı.
-
Laboratuvar önlüğü sadece
laboratuvarda giyilmeli. Ofiste veya bir şeyler yiyip içereken başka önlük
kullanılmalı. Laboratuvarda kirlenmiş önlükle dışarı çıkılmamalı.
-
Elde açık yara varsa mutlaka
üzeri yara bandı ile kapatılmalı.
-
Çalışma alanı çalışmadan önce ve
sonra mutlaka savlon+ alkol ile temizlenmeli. Çalışırken materyel damlarsa
hemen temizlenmeli, kurumasına izin verilememeli.
-
Laboratuvarda ağız, burun, göz,
yüze hiç bir şey temas ettirilmemeli. Eğer temas ederse bol suyla yıkanmalı,
acile başvurulmalı.
-
Laboratuvarda hiç bir şey yiyip
içilmemeli.
-
Uzun saçlar çalışırken
toplanılmalı. Makyaj yapılmamalı.
-
Kişisel eşyalar (el çantası,
gözlük vs) çalışma alanına konulmamalı.
-
Alev kullanılıyorsa yünlü,
naylon giysi, eldiven, tüpler üzerindeki pamuğa dikkat edilmeli.
-
Öncelikle kullanılacak aletlerin
çalışma şekli öğrenilmeli. Kullanılan aletler üzerindeki göstergeler her gün
mutlaka kontrol edilmeli, anormallik varsa ilgiliye haber verilmeli. Çalışma
sırasında aletlerden anormal ses duyulursa hemen ilgiliye haber verilmeli.
-
Laboratuvara yeni gelen veya
yeni hazırlanan tüm malzeme ve solusyonların üzerine adı, tarihi,
konsantrasyonu, kendi adınız yazılmalı. Kullanırken, saklarken (buzdolabı,
etüv vs) ağzı açık olarak bırakılmamalı.
-
Dolapta veya başka yerde bulunan
malzemelerin yeri değiştirilmemeli, değiştirmek gerekliyse mutlaka sahiine
haber verilmeli.
-
Kesici ve delici aletler (iğne
ucu) kullanılmazken veya atılıken ucu- ağzı kapatılarak atılmalı.
-
Kullanılan eldivenler,
kullanılan idrar kabı, fazla idrar ve incelenen preparatlar biyolojik atık
kabına (kırmızı torbalı) atılmalı.
-
Kullanılan elektrikli cihazlar
usulune göre açılıp, kullanılmalı, kapatılmalı.
-
Cam tüpler tekrar kullanılacaksa
musluk suyu ile çalkalandıktan sonra bir gece klorak bulunan kapta
bekletilmelidir.
Gerekli hacim
[Geri Dön]
- 12mL'lik tüplere 10mL idrar doldurulur (12'lik cam
tüplerinin 3/4'ü doldurulur). İdrar sedimenti inceleneceği için idrar hacmi çok
önemlidir. İçinde belirli konsantrasyonda hücre içeren idrarın farklı hacimlerinin
santrifüjüyle elde edilen sedimentlerin incelemelerinde her sahada farklı miktarda
hücre görülür. Örneğin aynı idrarın 10mL'sinin santrifüjü ile her sahada 10-15
lökosit görülürken, 2mL'sinin santrifüjü ile her sahada 1-2 lökosit görülür. Bu
özellikle bebeklerin az miktarda idrar yapmaları nedeniyle yaşanan temel sorundur, bu
durumda sonuç kağıdına idrar miktarı da ayrıca belirtilip dikkat çekilmelidir.
Santrifüjleme
[Geri Dön]
- Santrifüje tüpler yerleştirilerek santrifüj
yapılır. Bunu yaparken şunlara dikkat edilmelidir:
- Aynı ebatta (çapı ve boyu) tüpler kullanılmalı
- Örneklerin karışmaması
- Tüplerin kırılmaması için karşılıklı dengeli
olması
- Kapağı açık santrifüj yapılmaması
- Santrifüj programı son bir kez kontrol
edilditen sonra başlatılması
- Durmadan kapağı açılmaması
- Eğer kaza olursa mutlaka santrifüjün tamamı
dezenfekte edilmesi
- Tüpler 514g'de 5dk. santrifüjlenir (Hettich
Zentrifugen Rotina 35 marka santrifüjde(r =11,5cm) 2000 rpm'de
5dk.döndülür) Döndürme hızı önemlidir. Çok hızlı döndürülürse
hücrelerin hemolizine, silendirlerin dağılmasına, diğer içeriğinin de yapısının
bozulmasına sebep olur. Çok yavaş da döndürülürse idrardaki içeriğin çökmesi
sağlanamaz.
Preparat
Hazırlama
[Geri Dön]
- Tüp başaşağı kalacak şekilde çevrilerek tüpteki tüm
idrar boşaltılır. Burada önemli olan idrarı boşaltırken silkeleme
yapılmaması; bu durumda hem daha sonra çökeltiyi gevşetmek için kapiller etkiyle
kalan bir miktar idrarı hem de çökelti de atalır.
- Dipte kalan çökelti kalan çok az idrarla gevşetilir.Tüp parmağa çarptırılarak dipte kalan az miktardaki
idrarla homojenize edilmesi sağlanır.
- Temiz bir lama orta büyüklükte bir damla homojenize edilmiş
sediment konur. Eğer lama idrar fazla konursa mikroskop altında içerik hızla akarak
incelenmesi ve sayılması imkansızlaşır. Çok az konursa hem yeterli miktarda örnek
incelenememiş olur, hem de hızla kuruyarak içindeki yapıların bozulmasına sebep
olur.
- İdrarın konulduğu lamın üzerine temiz bir lamel
kapatılır.
Organic Sediment [ Cells
Casts Microorganisms and parasites Others ] İnorganic Sediment [ Crystals Others ]
[İntroduction] [Urine Specimen
Collection] [Sediment
Preparation] [Sediment Examination] [Photo
Index]
[Case Reports]
[Do you remember?] [Test Yourself] [References] [Authors] [About Atlas]
